بیمه های خاص و انرژی
بیمه کشتی :
حمل و نقل دریایی نسبت به سایر شیوه‌های حمل و نقل از قدمت بسیار بیشتری برخوردار بوده و به لحاظ حجم و مقدار کالای جابجا شده نیز دارای بیشترین سهم می‌باشد؛ به گونه‌ای که بیشتر کالاها در تجارت بین‌المللی از طریق دریا حمل می‌گردد که این خود بیانگر اهمیت بیمه‌های دریایی است که در میان سایر رشته‌های بیمه‌ای دارد.
در مجموعه بیمه‌های دریایی، رشته بیمه‌های کشتی (بیمه‌های شناور) وجود دارد که با اقتباس از مجموعه قوانین دریایی بین‌المللی، تجارب دریانوردی، کنوانسیون‌های بین‌المللی دریایی و اصول بیمه پوشش‌های مربوط به کشتی (شناور) را ارائه می‌نماید.
در این بخش پوشش‌هایی که در قالب "بیمه‌های کشتی" ارائه می‌گردد عبارتند از:
الف) بیمه زمانی کشتی Time Insurance
در این حالت کشتی برای مدتی معین مثلاً یک سال از نیمه شب روزی که تعهد بیمه‌گر آغاز و نیمه شب روز انقضاء بیمه‌نامه تحت پوشش قرار می‌گیرد.
ب) بیمه سفر کشتی Voyage Insurance
در این حالت کشتی برای یک سفر معین از یک بندر تا بندر نهایی(مقصد) تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد.
انواع بیمه‌نامه‌های کشتی:
با توجه به تنوع حوادث، نگرانی از اموال در مقابل خطرات و مسئولیت‌های قانونی مالکان کشتی در مقابل دیگران شرایط‌های (کلوز) استاندارد مختلفی توسط انستیتو بیمه‌گران لندن تهیه شده که بیمه‌گران صاحب نام تا به امروز از کلوزهای مزبور در ارائه پوشش‌های بیمه‌ای مورد نیاز مالکان کشتی استفاده می‌کنند.
بدنه و ماشین آلات کشتی (H&M)
بیمه بدنه و ماشین‌آلات شناورها براساس کلوزهای طراحی شده توسط انستیتو بیمه‌گران لندن که در تمامی موسسات بیمه‌ای معتبر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل:
- کلوز 280 (زمانی) تمام خطر یا All Risks. خسارت‌های جزئی + خسارت کلی یا Total Loss+ 4/3 مسئولیت تصادم + زیان همگانی + هزینه نجات،
- کلوز 284 (زمانی) خسارت کلی یا Total Loss+ 4/3 مسئولیت تصادم + زیان همگانی + هزینه نجات،
- کلوز 289 (زمانی) خسارت کلی یا Total Loss+ هزینه نجات،
- کلوز 346 (زمانی) تمام خطر یا All Risks. خسارت‌های جزئی + خسارت کلی یا Total Loss+ 4/4 مسئولیت تصادم + زیان همگانی + هزینه نجات، مخصوص کشتی‌های صیادی.
به‌واسطه تهدیدات خطرات دریایی و دریانوردی، صاحبان شناورها طبق قانون مسئولیت همیشه در قبال خسارت‌هایی که به دیگران وارد می‌کنند و طبق قانون مسئول شناخته می‌شوند می‌بایست پاسخگو باشند. در این رابطه مالکان شناورها می‌توانند پوشش‌های "بیمه مسئولیت دریایی" را طبق کلوز 344 انستیتو بیمه‌گران لندن به منظور تامین خسارت‌های مالی و جانی تهیه نمایند. پوشش‌های بیمه‌ای شامل:
)FFO) یا برخورد شناور با اجسام ثابت و متحرک در دریا
)RDC) برخورد شناور با شناور دیگر
)Wreck Removal) نایروبی
)Pollution) آلودگی
- پوشش حوادث جانی ( شامل خدمه و افراد شخص ثالث)
- MLC) تامین هزینه‌های مالی در چارچوب الزامات کنوانسیون Maritime Labour Convention (MLC).
بیمه هواپیما :
در یک تعریف کلی کلمه "هواپیما" به مجموعه‌ای از قطعات و تجهیزات گفته می‌شود که پس از نصب در کنار یکدیگر امکان انجام عملیات پرواز را مهیا می‌نماید. هواپیما به دو دسته‌بندی کلی تقسیم می‌گردند:
رشته‌ها و زیر رشته‌های بیمه‌ای بخش هوایی به شرح ذیل است:
سبک وفوق سبک (که اغلب جهت مقاصد تفریحی، آموزشی، تبلیغی مورد استفاده قرار می‌گیرند)
سنگین و فوق سنگین (که اغلب جهت جابجایی بار ومسافر مورد استفاده قرار می گیرند)
این بیمه پوشش های زیر را دربر می‌گیرد :
آسیب‌دیدگی هواپیما بر اثر وقوع خطرات مشمول بیمه،
هزینه مربوط به فرود اضطراری هواپیما،
هزینه‌های امداد و نجات هواپیما،
هزینه‌های پاکسازی باند فرودگاه،
هزینه حمل و نقل و تعمیر و تعویض قطعات آسیب‌دیده.
بیمه فرانشیز بدنه هواپیما و هلی کوپتر:
فرانشیز بیمه بدنه وسایل پرنده با توجه به ارزش بالای آن‌ها، معمولا ارقام بسیار بالایی می‌باشد و با کمک بیمه‌نامه می‌توان این فرانشیز را تحت پوشش قرار داد.
بیمه جنگ بدنه هواپیما و هلی کوپتر:(Hull War)
این بیمه بخشی از خسارات ناشی از عملیات جنگی و اقدامات تروریستی را تحت پوشش قرار می‌دهد.
بیمه خسارات کلی هواپیما و هلی کوپتر:(Total Loss)
این بیمه تسویه حساب بدنه هواپیما در مواقعی که خسارت به‌صورت کلی حادث می‌گردد و کل هواپیما از بین رفته باشد را دربر می گیرد.
بیمه تجهیزات فرودگاهی : (Ground Handling Equipment)
پوشش بیمه بدنه تمامی تجهیزات فرودگاهی و ماشین آلات فرودگاهی را در برابر حادثه دربر می‌گیرد.
بیمه تجهیزات ولوازم یدکی شرکت‌های هواپیمایی :(Spar Parts)
این بیمه‌نامه خسارت‌های وارده به تجهیزات وسایل پرنده از جمله موتور، قطعات یدکی و دیگر ملزومات آن را زمانی که بر روی وسیله پرنده نصب نبوده و در حال حمل می‌باشد و یا در انبارهای بیمه‌گذار و یا گمرک قرار دارد را تحت پوشش قرار می‌دهد.
بیمه مسئولیت قانونی شرکت هواپیمایی در قبال مسافر:
این بیمه پوشش صدمات بدنی ناشی از حادثه وارد به مسافرین را دربر می‌گیرد.
بیمه مسئولیت قانونی بار همراه مسافرین :(Baggage)
بیمه فوق پوشش خسارت وارد به بار همراه مسافران را دربر می‌گیرد.
بیمه مسئولیت قانونی شخص ثالث : (Third Party Legal Liability)
بیمه مذکور پوشش خسارت به اشخاص ثالث ناشی از برخورد هواپیما و یا سقوط اشخاص یا اشیا را دربر می‌گیرد.
بیمه مسئولیت قانونی کالای حمل شده توسط هواپیما :(Cargo)
این بیمه پوشش خسارت وارد به کالا که با صدور بارنامه توسط هواپیما حمل می‌گردد را دربر می‌گیرد.
بیمه مسئولیت عمومی:
پوشش غرامت ناشی از صدمات بدنی یا فقدان و یا خسارت به اموال ایجاد شده از کار و فعالیت بیمه‌گذار به‌عنوان متصدی حمل و نقل را دربر می‌گیرد.
بیمه مسئولیت تولید:(Product Liability)
این بیمه پوشش صدمات جانی یا آسیب‌های مالی وارد به تولیدات ساخته شده در هنگامی که از مالکیت یا تحت کنترل بیمه‌گذار خارج گردیده است را دربر می‌گیرد.
بیمه مسئولیت خدمات زمینی:
خسارت‌های ناشی از فعالیت در زمینه‌های کنترل ترافیک هوایی، آشیانه، جابجایی مسافر و بار، تامین سوخت و غذا، تجهیزات و نگهداری هواپیما، یدک کشیدن هواپیما و آتش‌نشانی و امداد فرودگاهی در این نوع بیمه‌نامه جبران‌می شوند.
بیمه حوادث سرنشین:
پوشش صدمات بدنی ناشی از حادثه وارد به مسافرین که منجر به فوت و یا نقص عضو دائم گردد را دربر می‌گیرد.
بیمه از دست دادن گواهی پرواز خلبانان:
این بیمه پوشش تامین خسارات منافع مالی وارد به خلبانان، کمک خلبانان و مهندسین پرواز، در صورت ازدست دادن گواهینامه پروازی به‌طور دائم یا موقت را دربر می‌گیرد.
بیمه تجهیزات و لوازم یدکی شرکت‌های هواپیمایی:
بیمه تجهیزات و لوازم یدکی شرکت‌های هواپیمایی به منظور بیمه کردن انواع تجهیزات مربوط به بدنه هواپیما شامل موتور (در هنگامی که بر روی هواپیما نصب نباشد)، قطعات یدکی دستگاه‌های زمینی و تجهیزات در کارگاه‌ها در هنگامی که در انبار بوده و یا در حال حمل و نقل باشند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیمه پول :
یکی دیگر از رشته‌های بیمه‌ای خاص در کنار بیمه‌های کشتی، هواپیما و حمل کالا، بیمه پول در صندوق و پول در گردش (در راه) می‌باشد، در این بیمه‌نامه انواع پول نقد شامل انواع پول رایج (اسکناس، مسکوکات) و ارز و پول غیر نقد شامل انواع چک، سفته، تمبر، اوراق قرضه و مشارکت، شمش و سکه‌های طلا و نقره تحت پوشش قرار می‌گیرند.
بیمه وجوه و مسکوکات در راه :
بانک‌ها، موسسات و شرکت‌ها جهت انتقال پول از دفاتر خود به بانک‌ها و واحدهای تابعه و یا بالعکس و یا مقصدهای مختلف در داخل شهرها و بین شهرها در سراسر کشور در قبال خطرات مختلف نظیر آتش‌سوزی، انفجار و دزدی مسلحانه و غیرمسلحانه احتیاج به بیمه وجوه در راه دارند. در این نوع بیمه، بیمه‌گزار متعهد می‌گردد تمامی نقل و انتقالات پول را قبل و یا بلافاصله بعد از حمل سریعاً به اطلاع بیمه‌گر برساند و طی این اعلامیه مبدا، مقصد و مقدار پول نقل مکان یافته را قید نماید و بیمه‌گر طبق اطلاعیه‌های ارسالی و براساس مقدار واقعی مجموع پول‌های نقل مکان یافته با صدور گواهی حمل مراتب را تائید می‌نماید.
بیمه وجوه و مسکوکات در صندوق :
بانک‌ها، موسسات و شرکت‌ها موجودی نقدی خویش اعم از وجه نقد و اوراق بهادار و مسکوکات را در تمام مدت شبانه‌روز در مقابل خطرات و حوادث ناشی از دزدی مسلحانه یا غیرمسلحانه (با شکستن حرز) تصرف، قهر و تهدید، آتش‌سوزی، انفجار، سیل، زلزله، شورش اعتصاب و اغتشاش در محدوده جغرافیایی کشور بیمه می‌نماید.
بیمه اسب :
اين بيمه قراردادي است كه مالک اسب را در موارد بروز هزينه‌هاي احتمالي سنگين براي اسب تحت پوشش قرار مي‌دهد. پوشش بيمه اسب شامل هزينه‌هاي عادي نگهداري اسب مانند تغذيه، نگهداري، نعل بندي و … نخواهد بود، بلكه در موارد حوادث غيرمترقبه و هزينه‌هاي غير عادي براي كمك به مالكين اسب پرداخت مي‌گردد.
این بیمه شامل پوشش‌های زیر می‌باشد:
پوشش تلف و نقص عضو در اثر بيماری،
پوشش تلف و نقص عضو در اثر حمل و نقل،
پوشش تلف و نقص عضو در اثر حادثه،
پوشش تلف و نقص عضو در اثر زایمان و سخت زایی.
بیمه انرژی :
منابع عظیم انرژی نقش بسیار مهمی در پیشرفت جوامع امروزی به‌ویژه در بخش صنعت و اقتصاد دارد. با توجه به جایگاه نخست ایران از لحاظ دارا بودن مجموع ذخایر گازی و نفتی در جهان، استفاده از این منابع طبیعی درکشور عزیز ما نیز از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. جبران هزینه‌های هنگفت مورد استفاده در این حوزه از یک طرف و گستردگی و پیچیدگی فعالیت‌های این حوزه و وجود ریسک‌های متنوع از مرحله اکتشاف تا مرحله توزیع و رسیدن محصول به دست مصرف‌کننده از طرف دیگر، نیاز به اخذ پوشش بیمه‌نامه‌های مناسب جهت جبران خسارت در برابر حوادث طبیعی و غیرطبیعی می‌باشد. بیمه‌های انرژی خسارت‌های وارد به اموال و تجهیزات بیمه‌گذاران در واحدهای در حال بهره‌برداری و یا پروژه‌های در حال ساخت، عدم النفع ناشی از توقف تولید، ماشین آلات مورد استفاده پیمانکاران، خسارت وارد به اشخاص ثالث، حمل و جابجایی تجهیزات، خسارت‌های وارد به چاه‌های نفتی و گازی در مراحل مختلف حفاری و بهره‌برداری در مناطق خشکی و دریایی را تحت پوشش قرار می‌دهد.
بیمه‌های انرژی زیر مجموعه بیمه‌های اموال بوده و شامل پوشش بیمه صنایع مختلف نفت، گاز و پتروشیمی، پالایش، پخش و فعالیت‌های وابسته به آن‌ها از حوزه بالادستی تا پایین دستی می‌باشد.
: بیمه‌نامه‌های بخش ساحلی (Onshore)
عملیات مربوط به اکتشاف و استخراج نفت و گاز (شامل چاه‌ها، تاسیسات، عملیات و دستگاه‌های حفاری)، پالایشگاه‌های نفت و گاز و توسعه آن‌ها، تاسیسات پتروشیمی در حال بهره‌برداری، ساخت و نصب تاسیسات نفت، گاز و پتروشیمی، کارخانه‌های تولید روغن موتور، مخازن نفت و خطوط لوله در بخش خشکی می‌باشد.
بیمه‌نامه‌های بخش فراساحلی : (Offshore)
عملیات مربوط به اکتشاف و استخراج نفت و گاز (شامل چاه‌ها، تاسیسات، عملیات و دستگاه‌های حفاری دریایی)، ساخت سکوهای حفاری دریایی، بارگذاری جکت‌ها، Deckها و ... بر روی Barge و حمل و استقرار آن‌ها در محل نصب در دریا جهت ساخت سکوهای حفاری دریایی، بازسازی سکوهای حفاری دریایی، سکوهای حفاری دریایی در حال بهره‌برداری، لوله‌گذاری در دریا و خطوط لوله در حال بهره‌برداری در دریا و سایر موارد مرتبط با عملیات اکتشاف و استخراج نفت و گاز در دریا را در بر می‌گیرد.